Bij het aandraaien van een bout lijkt de onderlegring vaak een detail.

Toch bepaalt juist dat kleine onderdeel voor een groot deel de betrouwbaarheid, levensduur en veiligheid van een verbinding.

Een verkeerde ring of helemaal geen ring kan leiden tot losraken, scheuren of beschadiging van het oppervlak.

In deze blog leggen we uit wat de functie van onderlegringen is, welke soorten er bestaan, en hoe je de juiste kiest voor jouw toepassing.

Wat doet een onderlegring eigenlijk?

Een onderlegring – ook wel sluitring genoemd – heeft drie hoofdfuncties:

1. Verdelen van de druk
   De ring vergroot het contactoppervlak tussen bout/moer en het onderdeel dat vastgezet wordt.
   Daardoor wordt de klemkracht beter verspreid en voorkom je indrukking of vervorming van het materiaal.
2. Beschermen van het oppervlak
   Zeker bij zachte materialen zoals aluminium of koper voorkomt een ring dat de boutkop in het oppervlak “bijt”.
3. Verbeteren van de voorspanning
   Een gladde, harde ring vermindert de wrijving onder de kop en zorgt voor een nauwkeuriger aandraaimoment.

Kortom: een onderlegring lijkt klein, maar speelt een grote rol in het behouden van de juiste voorspanning en klemkracht.

Soorten onderlegringen

Er bestaan verschillende types, elk met hun eigen toepassing. De meest voorkomende:

1. Platte ringen (DIN 125 / ISO 7089)

De standaard sluitring voor algemene toepassingen.

• Verdeelt druk gelijkmatig.
• Beschikbaar in staal, RVS, verzinkt of gehard.
• Geschikt voor de meeste constructies en machines.

 2. Harde ringen (DIN 7989, HV-ringen)

Worden gebruikt bij bouten van hoge sterkteklasse (vanaf 8.8).

• Gemaakt van gehard staal.
• Voorkomen indrukking bij hoge voorspankracht.
• Onmisbaar in staalbouw en zware constructies.

3. Veerringen (DIN 127)

Oorspronkelijk bedoeld om losraken tegen te gaan door een veerwerking.

• In de praktijk werken ze vaak niet effectief genoeg bij moderne toepassingen.
• Worden steeds vaker vervangen door betere borgmethoden zoals borgmoeren of Nord-Lock-ringen.

 4.  Borg- en klemringen (zoals Nord-Lock of ribbelringen)

Moderne oplossingen met tandvormige profielen die trillingen weerstaan.

• Zorgen voor constante voorspanning, zelfs bij vibratie.
• Duurder, maar betrouwbaar in kritische constructies (bijv. windturbines, spoor, machines).

Waarom het misgaat zonder juiste ring

Veel montageproblemen ontstaan door verkeerde of ontbrekende onderlegringen.

Hier zijn de meest voorkomende fouten:

1. Zachte ring onder harde bout → ring vervormt, voorspanning verdwijnt.
2. Geen ring bij verzinkt staal → coating beschadigt, corrosie begint.
3. Te kleine ring → druk wordt niet goed verdeeld, materiaal scheurt in.
4. Verkeerd materiaal → RVS op RVS kan koudlassen veroorzaken.

Een simpele fout in materiaalkeuze of montage kan de hele verbinding onbetrouwbaar maken.

Praktisch voorbeeld

Een M16 10.9 bout met een voorspanning van 100 kN oefent een druk van duizenden Newton per vierkante millimeter uit op het oppervlak onder de kop.

Gebruik je geen harde ring (HV), dan kan de ondergrond plastisch vervormen.

De bout lijkt dan nog strak, maar de voorspanning verdwijnt langzaam — en dat is vaak de eerste stap richting losraken of breuk.

Tips voor de juiste keuze

Samenvattend

Een onderlegring doet veel meer dan alleen “tussenstukje spelen” tussen bout en moer.

Ze bepaalt hoe goed de klemkracht verdeeld wordt, hoe nauwkeurig het aandraaimoment is, en hoe lang de verbinding zijn spanning behoudt.

Wie denkt dat een ring optioneel is, neemt onnodig risico.

Een goed gekozen onderlegring is de verzekeringspremie voor een betrouwbare verbinding.

Bij Bouten en Moeren Shop vind je een breed assortiment aan platte, harde en borgende ringen, geschikt voor elke toepassing – van lichte montage tot zware staalconstructies.