Een boutverbinding lijkt op het eerste gezicht simpel: bout erin, moer erop en stevig aandraaien. Toch kan zo’n verbinding in de praktijk loskomen door trillingen, wisselende belasting of temperatuurverschillen. Dit kan leiden tot schade, stilstand of zelfs gevaarlijke situaties. De oplossing? Het toepassen van een geschikte borgmethode. In deze blog bespreken we de meest gebruikte manieren om bouten en moeren te borgen en geven we tips voor de juiste keuze.

Waarom lopen bouten los?

Een boutverbinding kan na verloop van tijd zijn voorspankracht verliezen. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Trillingen en schokken – denk aan machines, motoren of voertuigen.
• Temperatuurwisselingen – metaal zet uit en krimpt, waardoor spanning verloren kan gaan.
• Onjuiste montage – bijvoorbeeld te laag of te hoog aandraaimoment.
• Materiaalcreep – vervorming van zachte materialen (kunststof, koper) onder belasting.

Om loslopen te voorkomen, wordt een borging toegepast die de verbinding extra zekerheid geeft.

1. Borgmoeren

Een van de meest toegepaste oplossingen is de borgmoer. Deze moer is zo ontworpen dat hij niet vanzelf kan lostrillen. Er zijn verschillende varianten:

• Nylon borgmoer (nyloc)
  
  • Met een kunststof ring die zich om de boutdraad klemt.
  • Goed geschikt voor lichte tot middelzware toepassingen.
  • Let op: niet hittebestendig boven ca. 120 °C.
• Metalen borgmoer
  
  • Heeft een vervormde draad of inkeping die voor extra wrijving zorgt.
  • Bestand tegen hogere temperaturen en zware belastingen.
  • Kan meerdere keren gebruikt worden, maar slijt sneller dan standaardmoeren.

2. Veerringen en tandveerringen

Een klassieke manier om moeren te borgen is het gebruik van ringen:

• Veerring (spiraalveer)
  
  • Zorgt voor extra veerkracht tegen het losdraaien.
  • Tegenwoordig minder populair omdat de effectiviteit beperkt is bij zware trillingen.
• Tandveerring
  
  • Heeft naar binnen of buiten gerichte tandjes die zich in het oppervlak vastbijten.
  • Biedt meer grip, maar kan het oppervlak beschadigen.

3. Sluitringen en klemringen

Sluitringen en klemringen worden vaak toegepast om de kracht beter te verdelen of om borging toe te voegen.

• Sluitring
  
  • Voorkomt dat de moer zich in het materiaal vreet.
  • Op zichzelf geen echte borging, maar vaak gecombineerd met andere methoden.
• Klemring
  
  • Heeft een conische vorm of opstaande rand.
  • Creëert extra wrijving waardoor de verbinding beter blijft zitten.

4. Vloeibare borgmiddelen

Naast mechanische oplossingen zijn er ook chemische borgingen:

• Schroefdraadborgmiddel (bijv. Loctite)
  
  • Vloeibaar middel dat in de draad wordt aangebracht en uithardt.
  • Verkrijgbaar in verschillende sterktes (demontabel of permanent).
  • Voordeel: verdeelt de belasting gelijkmatig en beschermt tegen corrosie.
  • Nadeel: bouten kunnen lastig loskomen bij sterke varianten.

5. Mechanische borging

Tot slot zijn er mechanische oplossingen die bouten en moeren fysiek vastzetten:

• Splitpen
  
  • Wordt door een gat in de bout gestoken en omgebogen.
  • Zeer betrouwbaar, vaak gebruikt in automotive en luchtvaart.
• Borgplaat
  
  • Plaatje dat onder de boutkop of moer ligt en wordt omgebogen tegen de zijkant.
  • Veel toegepast in zware machinebouw.
• Draadborging met draadklem
  
  • Meerdere bouten worden met staaldraad onderling verbonden.
  • Bekend uit de luchtvaart en motorsport.

Praktische tips bij het kiezen van borging

• Analyseer de toepassing: gaat het om lichte trillingen of zware dynamische belasting?
• Let op de omgeving: hoge temperaturen, vocht en chemicaliën beïnvloeden de keuze.
• Gebruik combinaties: borgmoer + sluitring of chemisch + mechanisch geeft extra zekerheid.
• Controleer montagekracht: ook de beste borging faalt als het aandraaimoment verkeerd is.

Conclusie

Bouten en moeren kunnen door diverse oorzaken losraken. Door de juiste borgmethode te kiezen – van borgmoeren en ringen tot vloeibare borgmiddelen en mechanische borging – zorg je voor een veilige en duurzame verbinding.

Bij Bouten en Moeren Shop helpen we je graag bij het selecteren van de juiste oplossing voor jouw project. Zo voorkom je stilstand, schade en onveilige situaties, en ben je verzekerd van betrouwbare bevestigingen.