Een goed aangebrachte boutverbinding lijkt vanzelfsprekend, maar in de praktijk gaat het vaak mis door beschadigde schroefdraad.

Een versleten of vervormde draad kan leiden tot vastlopende bouten, verlies van voorspanning of zelfs afbreken van de verbinding.

In deze blog leggen we uit waarom schroefdraad beschadigt, hoe je dat herkent en wat je kunt doen om het te voorkomen.

Wat is schroefdraad eigenlijk?

Schroefdraad is de spiraalvormige groef op een bout of in een moer die zorgt voor de klemverbinding.

Het principe is eenvoudig: door de draaiende beweging ontstaat axiale spanning die de onderdelen bij elkaar trekt.

Maar omdat schroefdraad onder hoge mechanische en wrijvingsbelastingen werkt, is het een kritisch onderdeel.

Zelfs kleine afwijkingen kunnen grote gevolgen hebben voor de betrouwbaarheid van de verbinding.

De meest voorkomende oorzaken van beschadigde draad

1. Overbelasting bij montage

De grootste boosdoener is te hard aandraaien.

Wanneer het aandraaimoment te hoog is, overstijgt de voorspanning de rekgrens van het materiaal.

Het gevolg: vervorming of zelfs afschuiven van de draadflanken.

→ Vooral bij aluminium of zachte metalen komt dit snel voor.

Voorkomen: gebruik altijd een gekalibreerde momentsleutel en raadpleeg de juiste aandraaimomenttabel voor de betreffende boutmaat en sterkteklasse.

2. Vuil, zand of corrosie in de draadgang

Vuil of roestdeeltjes werken als schuurmiddel tussen bout en moer.

Tijdens het aandraaien kunnen deze de draadflanken beschadigen of vastvreten.

Voorkomen:

• Maak draadverbindingen schoon vóór montage.
• Gebruik een stalen of messing draadtap om bestaande schroefdraad te reinigen.
• Bescherm onbehandelde draad met een lichte olie of vetfilm als de montage niet direct plaatsvindt.

3. Onjuiste combinatie van materialen

Niet elk materiaal past bij elkaar.

Een bout van hoge sterkteklasse (bijv. 12.9) in een zachtere moer (bijv. 5.8) kan de draad letterlijk “wegdrukken”.

Ook verschillende metalen kunnen leiden tot koude lasvorming of galvanische aantasting.

Voorkomen:

• Combineer altijd materialen van gelijke of compatibele hardheid.
• Gebruik bij twijfel bouten en moeren van dezelfde sterkteklasse.
• Vermijd direct contact tussen staal en aluminium in vochtige omstandigheden.

4. Kruip en vermoeiing

Bij langdurige belasting kan de draad langzaam vervormen door plastische kruip.

In trillende constructies kan dat leiden tot losraken of draadbreuk.

Voorkomen:

• Gebruik borgmiddelen of veerringen om beweging te beperken.
• Controleer boutverbindingen periodiek, vooral bij wisselende belastingen.
• Overweeg bouten met hogere sterkteklasse of fijnere draad (meer contactoppervlak).

5. Verkeerd gebruik van smeermiddelen

Smering beïnvloedt het aandraaimoment sterk.

Een te glad gesmeerde draad kan leiden tot te hoge voorspanning, terwijl een droge, roestige draad juist te weinig spanning opbouwt.

Voorkomen:

• Gebruik alleen het smeermiddel dat bij de toepassing hoort (montagepasta, koperpasta, MoS₂-vet).
• Pas bij kritische verbindingen het moment aan volgens gesmeerde of droge montageconditie.

6. Herhaaldelijk (de)monteren

Elke keer dat een bout of moer wordt vast- en losgedraaid, slijt de draad iets meer.

Na meerdere keren gebruik kan het profiel versleten of vervormd raken.

Voorkomen:

• Gebruik waar mogelijk nieuw bevestigingsmateriaal bij kritische verbindingen.
• Inspecteer oude bouten op beschadigingen of draadvervorming.

Hoe herken je beschadigde schroefdraad?

• De bout draait stroef of loopt vast vóór het eindmoment.
• De moer draait te soepel zonder weerstand → draad is uitgelubberd.
• Metaalsplinters of bruin stof rond de draad → beginnende slijtage.
• De bout kan niet meer volledig worden aangedraaid.

In deze gevallen is vervangen altijd beter dan repareren.

Een beschadigde verbinding kan zijn sterkte volledig verliezen, ook al lijkt hij nog “vast” te zitten.

Hoe repareer je beschadigde draad?

Kleine schade kan soms hersteld worden met een draadtap of snijplaat.

Voor grotere schade zijn er oplossingen zoals Heli-Coil® draadreparatie-inserts — dit zijn stalen veerhulsjes die nieuwe draad in het bestaande gat vormen.

Bij structurele schade of vervorming: vervang de bout of het onderdeel volledig.

Conclusie

Beschadigde schroefdraad lijkt een klein probleem, maar kan grote gevolgen hebben.

In de praktijk zijn 80% van de draadproblemen te voorkomen met:

• juiste montageprocedure,
• schone draad,
• correct moment,
• en passende materialen.

Bij Bouten en Moeren Shop adviseren we je graag over het juiste bevestigingsmateriaal, aandraaimoment en montagecondities.

Zo voorkom je schade, losraken en onnodige stilstand — en blijft elke verbinding betrouwbaar, tot in de laatste draad.